İLÇEMİZİN TARİHÇESİ
Bayat sözcüğünün anlamı, her ne kadar günümüzde, tazeliğini kaybetmiş, eskimiş anlamlarında kullanılsa da, tarihi anlamı tamamen farklıdır. Bunu anlamak için Oğuz Kağan Destanı nı okumak gerekir.
Oğuz Kağan Destanı
Destan kahramanı Oğuz Kağan(Oğuz Han) Büyük Hun Hakanı Mete (Mao-tu M.0.210-175) dir. Destana göre Mete Han iki kere evlenmiş. Birinci eşi gökten bir ışık içinde inmiş, bu eşinden Gün, Ay ve Yıldız, adında üç oğlu olmuştur. İkinci eşini ise bir adanın ortasındaki ulu bir ağacın içinde bulmuş ve onunla evlenmiştir. Bu eşinden de Gök, Dağ ve Deniz adında üç oğlu olmuş. Mete Han gökler tanrısının kutsal kızı ve yerler tanrısının kutsal kızı ile evlenerek, gökyüzüne ve yeryüzüne egemen olmayı amaçlayan tanrısal bir sahipliği simgeler. Bunun içinde Oğuz Han kendini dünya kağanı ilan eder. Oğuz Kağan;
"Ben sizlere oldum kağan,
Alalım elimize kılıç ile kalkan.
Gökyüzü çadırımız,
Güneş ise bayrağımız olsun."
diyerek dört yana yayılmak amacıyla büyük bir imparatorluk kurar. Kendisi yaşlanınca büyük bir kurultay oluşturur ve imparatorluğu oğulları arasında paylaştırır. Ülkeyi sağ ve sol olmak üzere iki kola ayırır. Sağ kolu Bozoklar olarak birinci eşinden olan oğulları Gün, Ay ve Yıldız' a sol kulu da Üçoklar adıyla ikinci eşinden olan oğulları Gök, Dağ ve Deniz' e verir. Bu altı oğlundan da dörder torunu olmuş ve böylece Oğuz Han’ dan 24 Türk boyu türemiştir.
İşte bu 24 Türk boyundan birinin adıdır, BAYAT. Asalet sırasına göre Osmanlıların mensup olduğu Kayı boyundan sonra ikinci sırayı alır.Bayat sözcüğünün bazı anlamları şunlardır:
- "Bay at adın birle başlarım" şeklinde besmele çekilirmiş. Anlamı, Tanrı adıyla başlarım demektir.
- Bayat: Zengin, büyük, ünlü ve nimeti bol. Bayat : Devletli (Sahib-ül Devle)
- Bayat: Düşmana karşı yapılan gece akınları Anlamlarında kullanılıyordu. Bayat Beyi divanda Oğuz Han'ın sağ yanında oturur, cephede askerin sağ kolunu yönetirdi.